Büyümede Mart’tan sonra virüs etkisi daha belirgin yansıyacaktır

Büyümede Mart’tan sonra virüs etkisi daha belirgin yansıyacaktır

Vakıf Katılım

Türkiye ekonomisi 1Ç20 döneminde %5 civarlarında olan genel beklentilerden daha düşük bir şekilde %4,5 oranında büyüme gösterdi. Bizim tahminimiz 1Ç20 döneminde %4,4 oranında bir büyüme gerçekleşmesi yönündeydi. Yılın ilk 2 ayındaki güçlü büyüme momentinin destekleyici olduğunu görmekle beraber, Mart ayının ortasından itibaren uygulanan kapanma önlemlerinin beklenenden daha fazla bir durgunluk yaratmış olduğunu söyleyebiliriz.

 

Ekonomi 4Ç19 döneminde %6’lık bir büyüme kaydetmişti. Düşen faiz oranlarının etkisiyle tüketim harcamalarının artması bunda en ana etkendi. Büyüyen kredi talebi ve artan tüketim harcamaları ilk çeyreğin ilk 2 aylık kısmında da büyümede destekleyici unsur oldu. Bu dönemde, hanehalklarının toplam tüketim harcamalarının %5,1 büyüdüğü görülmektedir. Hükümet harcamaları da %6,2 büyüme göstererek büyümeye destek vermektedir. Yüksek büyümeyi temele alan mali politikalar hükümet harcamalarının yüksek olmasında ana etkendir. Ancak büyüme yatırımlar kaleminde kırılganlık gösteriyor, üretim ve yatırım bazlı büyüme modeli idealini sağlamıyor. 1Ç20 döneminde yatırımlar tarafında %1,4’lük daralma var, ki 2Ç20’den itibaren Covid-19 salgınının etkin olduğu dönemde kapanmaların en önemli etkisi işletme yatırımlarında kendini göstereceği için daralma çok daha yüksek oranlarda gerçekleşecek.

 

Sanayi üretimi başta olmak üzere Mart ayına dair açıklanan veriler, Covid-19 kaynaklı kapanmaların etkisinin çok daha flaş bir şekilde gerçekleştiğini ve ani duruş etkisi yarattığını ortaya koymaktaydı. Bu nedenle büyüme tahminimizi düşük oluşturduk. 2Ç20 dönemi ile beraber kapanmaların yatırım ve özel tüketim harcamaları üzerindeki olumsuz etkisi itibariyle çift haneli bir daralma yaşanması beklenebilir. Covid-19 üretim ve talep tarafında aynı anda ve birbirini etkileyen bir daralmayı meydana getirdi. Dolayısıyla, korunma tedbirleri bir taraftan firmaları faaliyet durdurmaya iterken, diğer yanda istihdam tarafına olumsuz yansıyarak işgücü arzını etkiledi. Hem istihdamda zayıflama, hem de evde kalma zorunluluğu ekonomideki talebi daralttı ve zaten talep olmayan bir yerde (dış talep de Avrupa’daki çöküşten dolayı zayıf kalırken) üretim de olmayacağından, üretim ve ihracatımız geriledi.

 

Haziran’dan sonra normalleşme süreci içerisinde çeyreklik verilerde düzelme görülecektir. Ancak normalleşmede üretim ve işgücü pandemi öncesi seviyelerde olmayacak ve arz kısıntısı durumu söz konusu olacaktır. Talep bileşeninin de yerleşmesi buna bağlı olarak zaman alacaktır. Özel tüketim ve yatırımlarda bir süre daha yavaş bir eğilim söz konusu olabilir. 2Ç20 dönemi, genel olarak küresel ekonomi için bir kayıp bir döneme işaret etmekle birlikte 3Ç20 ve sonrası normalleşmenin işleyişine ve başarısına bağlı olacaktır.

Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı